Mars Society Polska:
  ::  Strona główna
  ::  Zarząd
  ::  Dane MSP
  ::  Statut stowarzyszenia
  ::  Deklaracja założycielska
  ::  Raporty

  Projekty:
  ::  Projekt MPV

  Zbiory MSP:
  ::  Archiwum artykułów
  ::  Zdjęcia i animacje
  ::  Forum
  ::  Księga gości
  ::  Linki

  MS na świecie:
  ::  Kwatera Główna w USA
  ::  Wielka Brytania
  ::  Kanada
  ::  Australia
  ::  Pozostałe oddziały
 
Pierwsze wyniki badań – misja MER NASA
<< cofnij

Po udanym lądowaniu łazików „Spirit i „Opportunity”przyszedł czas na przeprowadzenie pierwszych badań Marsa.

I tak łazik „Spirit” jeszcze przed opuszczeniem platformy lądownika przeprowadził pierwsze badania temperatury atmosfery marsjańskiej, a zaraz po zjechaniu - powierzchni gruntu.



Temperatura dzienna otaczającego powietrza.


Temperatura atmosfery.


Ramie "Spirit'a" - badanie gruntu.


Zdjęcie powierzchni z zaznaczonym fragmentem poddanym analizie.


Badany fragment gruntu pod mikroskopem.

W wyniku których wykrył (za pomocą mikroskopu oraz dwóch spektrometrów – Mossbauer'a i APXS) oliwin, dwa rodzaje żelaza, duże stężenie krzemu oraz obecność wapnia, siarki, niklu i chloru.



Wykres analizy spektrometrem APXS.


Wykres analizy spektrometrem Mossbauer'a.

18 stycznia łazik „Spirit” skierował się do wystającej ponad grunt skały o nazwie „Adirondack” (zdjęcie poniżej). 20 stycznia „Spirit” dotarł do celu swej pierwszej podróży. Skałę tą wybrano, ponieważ była mało pokryta pyłem, posiadała płaskie powierzchnie ułatwiające badania oraz, według przypuszczeń naukowców, może być skała wulkaniczną.

Niestety, problemy związane z „pamięcią” wykluczyły „Spirit'a” z badań na ponad półtora tygodnia. Po usunięciu awarii „Spirit” powrócił do badań „Adirondack'a”. Po pierwszych analizach można stwierdzić, iż jest to skała podobna w swym składzie do ziemskich skał bazaltowych – powulkanicznych. Skład został potwierdzony także po wykonaniu analiz warstwy podpowierzchniowej „Adirondack'a”. W tym celu „Spirit” wykonał „szczotkowanie” powierzchni, a następnie przy użyciu urządzenia RAT wyszlifował otwór o średnicy 45 milimetrów i głębokości 2,65 milimetra. Tam też wsunął swe urządzenia badawcze wykonując analogiczne badania do już wykonanych bezpośrednio na powierzchni skały.



Skała Adirondack.


Zdjęcie Adirondack'a wykonana mikroskopem.


Wykres analizy spektrometrem Mossbauer'a.


Ślad po szlifowaniu powierzchni Adirondack'a - RAT.


Ślad po szlifowaniu powierzchni Adirondack'a.

Po wykonaniu badań skały „Adirondack” „Spirit” udał się w przejażdżkę do krawędzi krateru „Bonneville”. Trasa ta została podzielona na odcinki. Do tej pory łazik pokonał 105 metrów (bijając rekord łazika „Pathfinger”), pozostało mu jeszcze do pokonania 135 metrów. W trakcie przejazdu „Spirit” wykonał pomiary temperatur otaczającego terenu oraz atmosfery przy gruncie (wykresy poniżej).



Wykres temperaturowy.

Ten wykres pokazuje „oddawanie” ciepła z powierzchni planety.



Wykres temperaturowy.

Wykres ten pokazuje fluktuacje temperatur na różnych wysokościach (wykonany przy pomocy spektrometru Mini-TES).

Analiza pomiarów temperatury pozwalają naukowcom NASA/JPL na stwierdzenie, że duże skoki temperatur zdarzają się na Marsie średnio co minutę. Tego rodzaju badania mają duże znaczenie dla przyszłych misji załogowych.

Podczas swej przejażdżki „Spirit” dokona badania skały o nazwie „Mimi” (zdjęcie poniżej). Jest to zdecydowanie inna skała spośród spotkanych na powierzchni Marsa. Jej budowa zewnętrzna przypomina „ciasto francuskie”, gdzie poszczególne warstwy „złuszczają” się odsłaniając kolejne. Badania odbędą się za pomocą znanych już urządzeń – mikroskopu i spektrometrów: Mossbauera i APXS.



Skała Mimi.



Teraz kolej na łazika „Opportunity”.

Zaraz po „uwolnieniu” z platformy lądownika, „Opportunity” dokonał pierwszych badań (wykres poniżej – widmo emisji termicznej) powierzchni marsjańskiej znajdując duże ilości kryształów hematytu (minerał ten powstaje na ziemi w środowisku wodnym lub w rejonach wulkanicznych).



Widmo termiczne - charakterystyczne dla hematytu.

Wykonał także zdjęcia gleby marsjańskiej w miejscu lądowania, z użyciem mikroskopu, ujawniając drobne formy geologiczne, grudki, mogące mieć różny skład chemiczny i różne pochodzenie (zdjęcie poniżej). Średnica poszczególnych grudek ma około 3 milimetry. Ponadto łazik wykrył obecność oliwinu (wykres poniżej) mogący sugerować, iż gleba w okolicach lądowania „Opportunity” częściowo składa się z drobnoziarnistego bazaltu pochodzenia wulkanicznego.



Twory geologiczne.


Wykres analizy spektrometrem Mossbauer'a.

Następnie „Opportunity” skierowany został do tworu geologicznego o wyglądzie tortu (warstwy). O którym Steve Squyers powiedział – "Opportunity wysłała nam najbardziej frapujące zdjęcie z otrzymanych dotychczas przez misję MER”. Czarno-białe panoramiczne zdjęcie (poniżej) dostarcza bardziej dokładny obraz jasnego podłoża skalnego. Zdjęcia jak na razie nie dają wystarczającą dużo informacji, jednak możliwe, że warstwy powstały jako osad, prawdopodobnie pozostawiony przez wodę. Geolodzy wciąż nie mogą powiedzieć czy zachodziły procesy wulkaniczne czy osadowe. Otrzymane zdjęcia nie pokazują wystarczającej ilości szczegółów, aby rozsądzić która teoria jest prawdziwa. Na Ziemi można znaleźć przykłady obydwu typów warstw. Według geologa Uniw. Harvarda i członka ekipy badawczej Andiego Knolla, podobne kamienie zaobserwowane na terenie stanu Kentucky byłyby pochodzenia osadowego. Naukowców zainteresowały także szare, sferyczne, drobne twory geologiczne, które występują i w gruncie marsjańskim, i na powierzchni skał „tortu” (zdjęcie poniżej). Naukowcy analizujący nadsyłane zdjęcia sugerują, iż tego rodzaju twory mogą się wytworzyć w wyniku uderzenia meteorytu lub wybuchu wulkanu.



Skały warstwowe - "tort".


Szare drobiny geologiczne.

Innym zadaniem, którego realizacją zajmuje sie „Opportunity” obecnie jest analiza i obserwacja wykopanego przy pomocy jednego z kół, dołu w bogatym w hematyt gruncie, na terenie zwanym „Hematytowym Zboczem”. W rowek ten o wymiarach 20 centymetrów szerokości, 50 centymetrów długości oraz 10 centymetrów głębokości wprowadzone zostaną urządzenia pomiarowe, a uzyskane wyniki zostana porównane z pomiarami tego terenu wykonanymi przed wykopaniem dołu. Naukowcy mają nadzieję dowiedzieć się czegoś więcej na temat pochodzenia hematytu na tych terenach.



Rowek wykonany jednym z kół napędowych

Kolejnym zadaniem stojącym przed łazikiem „Opportunity” będzie zbadanie skał warstwowych (opisanych wcześniej – „tort”)o nazwie „El Capitan” (zdjęcie poniżej). Badania i analizy tych skał mają przybliżyć naukowcom ich pochodzenie oraz historię geologiczna Marsa.



Skały warstwowe "El Capitan".

Autor: Tomasz Śliwka
Tłumaczenie fragmentów: Władysław Borysow

Źródła: NASA, JPL.


Zamieszczone ilustracje pochodzą z materiałów prasowych NASA




Ogólne pytania proszę kierować pod adres: kontakt@marssociety.pl
Copyright © The Mars Society 1998-2003
" Ziemia jest kolebką ludzkości, lecz nikt
nie pozostaje w kolebce do końca życia. "
-- Konstanty Ciołkowski, 1895

PRZYŁĄCZ SIĘ DODAJ DO ULUBIONYCH NAPISZ DO NAS FAQ