Mars Society Polska: :: Strona główna :: Zarząd :: Dane MSP :: Statut stowarzyszenia :: Deklaracja założycielska :: Raporty Projekty: :: Projekt MPV Zbiory MSP: :: Archiwum artykułów :: Zdjęcia i animacje :: Forum :: Księga gości :: Linki MS na świecie: :: Kwatera Główna w USA :: Wielka Brytania :: Kanada :: Australia :: Pozostałe oddziały | |||||||||||
Pierwsze wyniki badań – misja MER NASA |
<< cofnij |
Po udanym lądowaniu łazików „Spirit i „Opportunity”przyszedł czas na przeprowadzenie pierwszych badań Marsa.
I tak łazik „Spirit” jeszcze przed opuszczeniem platformy lądownika przeprowadził pierwsze badania temperatury atmosfery marsjańskiej, a zaraz po zjechaniu - powierzchni gruntu. ![]() Temperatura dzienna otaczającego powietrza. ![]() Temperatura atmosfery. ![]() Ramie "Spirit'a" - badanie gruntu. ![]() Zdjęcie powierzchni z zaznaczonym fragmentem poddanym analizie. ![]() Badany fragment gruntu pod mikroskopem. W wyniku których
wykrył (za pomocą mikroskopu oraz dwóch spektrometrów –
Mossbauer'a i APXS) oliwin, dwa rodzaje żelaza, duże stężenie krzemu
oraz obecność wapnia, siarki, niklu i chloru.
![]() Wykres analizy spektrometrem APXS. ![]() Wykres analizy spektrometrem Mossbauer'a. 18 stycznia łazik „Spirit”
skierował się do wystającej ponad grunt skały o nazwie „Adirondack”
(zdjęcie poniżej). 20 stycznia „Spirit” dotarł do celu
swej pierwszej podróży. Skałę tą wybrano, ponieważ była mało
pokryta pyłem, posiadała płaskie powierzchnie ułatwiające badania
oraz, według przypuszczeń naukowców, może być skała
wulkaniczną.
Niestety, problemy związane z „pamięcią” wykluczyły „Spirit'a” z badań na ponad półtora tygodnia. Po usunięciu awarii „Spirit” powrócił do badań „Adirondack'a”. Po pierwszych analizach można stwierdzić, iż jest to skała podobna w swym składzie do ziemskich skał bazaltowych – powulkanicznych. Skład został potwierdzony także po wykonaniu analiz warstwy podpowierzchniowej „Adirondack'a”. W tym celu „Spirit” wykonał „szczotkowanie” powierzchni, a następnie przy użyciu urządzenia RAT wyszlifował otwór o średnicy 45 milimetrów i głębokości 2,65 milimetra. Tam też wsunął swe urządzenia badawcze wykonując analogiczne badania do już wykonanych bezpośrednio na powierzchni skały. ![]() Skała Adirondack. ![]() Zdjęcie Adirondack'a wykonana mikroskopem. ![]() Wykres analizy spektrometrem Mossbauer'a. ![]() Ślad po szlifowaniu powierzchni Adirondack'a - RAT. ![]() Ślad po szlifowaniu powierzchni Adirondack'a. Po wykonaniu badań skały
„Adirondack” „Spirit” udał się w przejażdżkę
do krawędzi krateru „Bonneville”. Trasa ta została
podzielona na odcinki. Do tej pory łazik pokonał 105 metrów
(bijając rekord łazika „Pathfinger”), pozostało mu
jeszcze do pokonania 135 metrów. W trakcie przejazdu „Spirit”
wykonał pomiary temperatur otaczającego terenu oraz atmosfery przy
gruncie (wykresy poniżej).
![]() Wykres temperaturowy. Ten wykres pokazuje „oddawanie” ciepła z powierzchni planety. ![]() Wykres temperaturowy. Wykres ten pokazuje fluktuacje temperatur na różnych wysokościach (wykonany przy pomocy spektrometru Mini-TES).
Analiza pomiarów temperatury pozwalają naukowcom NASA/JPL na stwierdzenie, że duże skoki temperatur zdarzają się na Marsie średnio co minutę. Tego rodzaju badania mają duże znaczenie dla przyszłych misji załogowych. Podczas swej przejażdżki „Spirit” dokona badania skały o nazwie „Mimi” (zdjęcie poniżej). Jest to zdecydowanie inna skała spośród spotkanych na powierzchni Marsa. Jej budowa zewnętrzna przypomina „ciasto francuskie”, gdzie poszczególne warstwy „złuszczają” się odsłaniając kolejne. Badania odbędą się za pomocą znanych już urządzeń – mikroskopu i spektrometrów: Mossbauera i APXS. ![]() Skała Mimi. Teraz kolej na łazika „Opportunity”.
Zaraz po „uwolnieniu”
z platformy lądownika, „Opportunity” dokonał pierwszych
badań (wykres poniżej – widmo emisji termicznej) powierzchni
marsjańskiej znajdując duże ilości kryształów hematytu
(minerał ten powstaje na ziemi w środowisku wodnym lub w rejonach
wulkanicznych).
![]() Widmo termiczne - charakterystyczne dla hematytu. Wykonał także zdjęcia
gleby marsjańskiej w miejscu lądowania, z użyciem mikroskopu,
ujawniając drobne formy geologiczne, grudki, mogące mieć różny
skład chemiczny i różne pochodzenie (zdjęcie poniżej).
Średnica poszczególnych grudek ma około 3 milimetry. Ponadto
łazik wykrył obecność oliwinu (wykres poniżej) mogący sugerować, iż
gleba w okolicach lądowania „Opportunity” częściowo
składa się z drobnoziarnistego bazaltu pochodzenia wulkanicznego.
![]() Twory geologiczne. ![]() Wykres analizy spektrometrem Mossbauer'a. Następnie „Opportunity”
skierowany został do tworu geologicznego o wyglądzie tortu (warstwy).
O którym Steve Squyers powiedział – "Opportunity
wysłała nam najbardziej frapujące zdjęcie z otrzymanych dotychczas
przez misję MER”. Czarno-białe panoramiczne zdjęcie
(poniżej) dostarcza bardziej dokładny obraz jasnego podłoża
skalnego. Zdjęcia jak na razie nie dają wystarczającą dużo
informacji, jednak możliwe, że warstwy powstały jako osad,
prawdopodobnie pozostawiony przez wodę. Geolodzy wciąż nie mogą
powiedzieć czy zachodziły procesy wulkaniczne czy osadowe. Otrzymane
zdjęcia nie pokazują wystarczającej ilości szczegółów,
aby rozsądzić która teoria jest prawdziwa. Na Ziemi można
znaleźć przykłady obydwu typów warstw. Według geologa Uniw.
Harvarda i członka ekipy badawczej Andiego Knolla, podobne kamienie
zaobserwowane na terenie stanu Kentucky byłyby pochodzenia osadowego.
Naukowców zainteresowały także szare, sferyczne, drobne twory
geologiczne, które występują i w gruncie marsjańskim, i na
powierzchni skał „tortu” (zdjęcie poniżej). Naukowcy
analizujący nadsyłane zdjęcia sugerują, iż tego rodzaju twory mogą
się wytworzyć w wyniku uderzenia meteorytu lub wybuchu wulkanu.
![]() Skały warstwowe - "tort". ![]() Szare drobiny geologiczne. Innym zadaniem, którego
realizacją zajmuje sie „Opportunity” obecnie jest analiza
i obserwacja wykopanego przy pomocy jednego z kół, dołu w
bogatym w hematyt gruncie, na terenie zwanym „Hematytowym
Zboczem”. W rowek ten o wymiarach 20 centymetrów
szerokości, 50 centymetrów długości oraz 10 centymetrów
głębokości wprowadzone zostaną urządzenia pomiarowe, a uzyskane
wyniki zostana porównane z pomiarami tego terenu wykonanymi
przed wykopaniem dołu. Naukowcy mają nadzieję dowiedzieć się czegoś
więcej na temat pochodzenia hematytu na tych terenach.
![]() Rowek wykonany jednym z kół napędowych Kolejnym zadaniem stojącym
przed łazikiem „Opportunity” będzie zbadanie skał
warstwowych (opisanych wcześniej – „tort”)o nazwie
„El Capitan” (zdjęcie poniżej). Badania i analizy tych
skał mają przybliżyć naukowcom ich pochodzenie oraz historię
geologiczna Marsa.
![]() Skały warstwowe "El Capitan".
Autor: Tomasz Śliwka
Tłumaczenie fragmentów: Władysław Borysow Źródła: NASA, JPL. Zamieszczone ilustracje pochodzą z materiałów prasowych NASA |
Ogólne pytania proszę kierować pod adres: kontakt@marssociety.pl Copyright © The Mars Society 1998-2003 |
" Ziemia jest kolebką ludzkości, lecz nikt nie pozostaje w kolebce do końca życia. " -- Konstanty Ciołkowski, 1895 |
![]() |
PRZYŁĄCZ SIĘ | ![]() |
![]() |
DODAJ DO ULUBIONYCH | ![]() |
![]() |
NAPISZ DO NAS | ![]() |
![]() |
FAQ | ![]() |